If Pakatan Harapan wins the 15th General Election and Anwar Ibrahm becomes the 10th Prime Minister of Malaysia , I will set up a special office to promote the restoration of the rights of Sabah and Sarawak in accordance with Malaysia Agreement 1963.
It is a great disgrace to Sabah and Malaysia that Sabah, with so many resources, is one of the poorest areas in Malaysia.
Poverty in Sabah is in double-digit figure.
Every Sabahan must ask why Sabah, one of the territories endowed with the richest natural resources like oil, gas, timber and fertile soil, should end up as the poorest territory in the country six decades after the formation of Malaysia!
If there is no corruption and abuses of power, and good governance is the order of the day in the last six decades, Sabah’s rich resources should be reflected in the poverty rate, and as Sabah is one of the richest states in the country, the poverty rate in Sabah should be below the national poverty rate.
Before Malaysia was formed in 1963, delegation from delegation of representatives from Sabah and Sarawak visited Peninsular Malaysia to see the progress and infrastructural development in Peninsular Malaysia..
Sabahans and Sarawakians were promised before Malaysia was formed in 1963 that if Sabah and Sarawak joined in the formation of Malaysia, Sabah and Sarawak will enjoy the progress and infrastructure development in Malaya.
Almost six decades have passed, but Sabahans and Sarawakians are still as poor as ever, and even the three pledges in Keningau Batu Sumpah to uphold the three pledges of “Ugama Bebas Dalam Sabah”, “Tanah Tanah dalam Sabah di kuasai oleh Kerajaan Sabah” and “Adat Istiadat anak rayat Sabah dihormatkan dan dipelihara oleh Kerajaan” had been neglected.
Even the much-talked-about Pan-Borneo Highway has not been completed 60 years after the formation of Malaysia
Only in one thing Sabah is the match with Federal Government — corruption is as rampant in ‘Sabah as in Kuala Lumpur. This is a curse which must be eradicated.
One of the first tasks of my special office for the restoration of rights of Sabah in accordance with Malaysia Agreement 1963 will be on the Keningau Batu Sumpah — the extent the three pledges had been honoured n the past 60 years.
(Speech by DAP veteran Lim Kit Siang at a DAP 15GE ceramah in Tenom on Tuesday, 15th November 2022 at 7pm)
Sekiranya Pakatan Harapan menang dalam PRU15, saya akan bentuk satu pejabat khas untuk mempromosikan pengembalian hak-hak Sabah dan Sarawak selari dengna peruntukan Perjanjian Malaysia 1963
Sekiranya Pakatan Harapan menang dalam Pilihan Raya Umum ke-15 dan Anwar Ibrahim menjadi Perdana Menteri Malaysia yang ke-10, saya akan bentuk satu pejabat khas untuk mempromosikan pengembalian hak-hak Sabah dan Sarawak selari dengna peruntukan Perjanjian Malaysia 1963.
Menjadi satu perkara yang amat memalukan kepada Sabah dan Malaysia apabila Sabah yang mempunyai sebegitu banyak hasil, masih merupakan salah satu kawasan termiskin dalam Malaysia.
Kadar kemiskinan di Sabah berada dalam julat dua angka.
Setiap rakyat Sabah perlu bertanya, mengapa Sabah, sebagai salah satu wilayah yang terkaya dengan sumber asli seperti minyak, gas, balak, dan tanah yang subur, menerima nasib sebagai salah satu kawasan termiskin dalam negara enam dekad selepas Malaysia dibentuk!
Sekiranya tidak ada rasuah dan penyalagunaan kuasa, dan tadbir urus yang baik menjadi perkara biasa dalam enam dekad yang lepas, hasil-hasil kaya Sabah ini patut dapat dilihat dalam kadar kemiskinan Sabah dan Sabah patutnya menjadi wilayah terkaya dalam negara dengan kadar kemiskinan yang berada di bawah paras purata nasional.
Sebelum Malaysia dibentuk pada tahun 1963, perwakilan dari delegasi yang mewakili Sabah dan Sarawak telah melawat Semenanjung Malaysia untuk melihat kemajuan dan pembangunan infrastruktur di Semenanjung.
Rakyat Sabah dan Sarawak dijanjikan sebelum pembentukan Malaysia pada tahun 1963 yang sekiranya Sabah dan Sarawak menyertai pembentukan Malaysia, Sabah dan Sarawak juga akan menikmati kemajuan dan pembangunan infrastruktur seperti di Malaya.
Hampir enam dekad telah berlalu, tetapi rakyat Sabah dan Sarawak masih kekal miskin, malah tiga janji yang terpahat pada Batu Sumpah Keningau, “Ugama Bebas Dalam Sabah”, “Tanah Tanah dalam Sabah di kuasai oleh Kerajaan Sabah”, dan “Adat Istiadat anak rayat Sabah dihormatkan dan dipelihara oleh Kerajaan” telah diabaikan.
Malah, Lebuhraya Pan-Borneo yang sering disebut-sebut juga masih belum siap selepas 60 tahun pembentukan Malaysia.
Hanya satu perkara yang Sabah berjaya saingi Kerajaan Persekutuan — rasuah berleluasa di Sabah seperti mana di Kuala Lumpur. Inilah sumpahan yang perlu dihapuskan dari Sabah.
Salah satu tugas pertama pejabat khas untuk mengembalikan hak-hak Sabah selari dengan Perjanjian Malaysia 1963 adalah berkenaan dengan Batu Sumpah Keningau — untuk memastikan sejauh mana tiga janji ini telah ditepati dalam 60 tahun yang lepas.
(Ucapan veteran DAP Lim Kit Siang dalam ceramah PRU15 DAP di Tenom pada hari Selasa 15 November 2022, jam 7 malam)